Duurzaam denken en doen is het geitenwollensokkenstadium allang ontstegen. Sterker nog, groen leven lijkt hipper dan ooit. En toch… Als Sietske de Jong (40) openlijk voor haar idealen gaat staan, voelt het soms alsof ze uit de kast komt. “Maar ik kan en wil mijn kop niet in het zand steken. Al vervloek ik mezelf daar echt wel eens om.”
Sietske vat haar persoonlijke dagelijkse moed samen als de kracht die zij opbrengt om steeds het goede te doen. “Voor mij is dat zo duurzaam mogelijk leven. En dat is nooit zwart-wit, want ik besef dat nergens vastligt wat ‘het goede’ is. Toch streef ik er elke dag weer naar. Als milieukundige weet ik meer dan de gemiddelde Nederlander over onze impact op de aarde en wat we kunnen doen om dat positief om te buigen. Maar ik weet ook dat nieuwe kennis en inzichten ons voortdurend inhalen. Juist dát maakt het noodzakelijk om steeds bewuste afwegingen te maken, passend bij de context en de mogelijkheden.”
‘Soms durf ik geen journaal te kijken’
Duurzaamheid is in onze consumptiemaatschappij nog regelmatig een groen laagje vernis. Werkelijk duurzaam leven vergt keuzes die afwijken van de massa. “En dat vraagt moed”, stelt Sietske. “Al is het voor mezelf geen kwestie meer van durven, ik kan gewoon niet anders. Wel komt het aan op mentale kracht en doorzettingsvermogen. Voor ons als gezin brengt duurzaam leven een bepaalde vervulling, maar bij vlagen is het zwaar. Als ik besef hoeveel er scheef zit in de wereld en dat uitgerekend mensen met invloed – beleidsmakers, bestuurders, topondernemers – daar bitter weinig verantwoordelijkheid voor nemen… dan raak ik soms zó ontmoedigd dat ik het journaal niet eens meer durf te kijken.”
“Het helpt me om te denken aan alle mensen en bedrijven die binnen hun invloedssfeer wél de moed hebben om een positief verschil te maken. Alleen al het feit dat er in Nederland enorm veel vrijwilligers actief zijn, laat zien dat de meeste mensen graag iets goeds willen doen voor de wereld. Duurzaam leven begint bij persoonlijke ontwikkeling en menselijke relaties. Daarom maak ik me net zoveel zorgen over de groeiende kloof tussen arm en rijk als over energie, afval, het klimaat en de voedselproblematiek. We hebben op álle fronten beweging nodig, want het hangt allemaal met elkaar samen. Het mooie daarvan is dat elk mens vanuit zijn eigen talent en in zijn eigen omgeving een bijdrage kan leveren.”
‘De idealist in mij is nooit verdwenen’
Sietske zelf koos voor een studie milieukunde. “Het idealisme ramden ze er daar meteen uit, want de wereld redden? Dat zat er echt niet in. Die zakelijke aanpak helpt me in mijn rol als zelfstandig ondernemer, maar de idealist in mij is nooit verdwenen. Integendeel. Na onze studie reisden mijn man en ik naar Zuid-Amerika, een land vol tegenstellingen waar – naast al die prachtige, pure natuur – de aanwezige armoede en onderdrukking grote impact op ons hadden. Terug in Nederland konden wij niet anders dan ons afvragen: wat kunnen en willen wij doen aan een betere wereld?”
“Sober leven en afval scheiden deden we altijd al en we kochten de allereerste spaarlampen, zelfs al waren ze belachelijk duur. Na onze reizen werd ook fair trade een belangrijk aandachtspunt bij het kopen van producten. Een andere doelbewuste duurzame keuze was het adopteren van twee zusjes en een broertje uit Colombia, die inmiddels al tien jaar bij ons wonen. Wij wilden geen nakomelingen op de wereld te zetten als er al zoveel kinderen zijn die geen thuis hebben. Deze kinderen een toekomst bieden en hen in een veilige, stabiele situatie naar volwassenheid begeleiden: dat is ons grootste duurzame doel in het leven.”
‘Staan voor wie ik ben’
Het gezin vraagt energie en aandacht – ‘want gaandeweg kom je erachter dat onze kinderen soms iets heel anders vragen dan wij bieden’ – maar toch vindt Sietske de ruimte om zowel privé als zakelijk de handen uit de mouwen te steken voor een duurzame samenleving. “Sinds 2013 doe ik dat als zelfstandig professional, in samenspel met een collega die me in contact bracht met The Natural Step. Door deze spelregels voor duurzame ontwikkeling viel alles op z’n plek waar ik al die jaren mee bezig was. Het helpt me om kleur te bekennen, om te gaan staan voor wie ik ben en van daaruit beweging in gang te zetten.”
“Mijn uitdaging is om zoveel mogelijk de dialoog aan te gaan met anderen, in plaats van de discussie. Het gaat erom eerlijk en helder voor ogen te krijgen hoe we ervoor staan in de wereld en samen te zoeken naar positieve verandering. Dat mensen in eerste instantie vaak defensief reageren begrijp ik wel. Het vraagt moed om onder ogen te zien – laat staan daarnaar te handelen – dat de manier waarop we nu leven op termijn niet vol te houden is. Daarom wil ik anderen niet de maat nemen, maar vooral laten zien dat we het ook ánders kunnen doen en elkaar daarbij hard nodig hebben.”
‘Een betere wereld begint bij jezelf’
Sietske krijgt energie van alle mensen en bedrijven die bereid zijn hun potentieel te (her)ontdekken en te benutten voor creatieve oplossingen. “Alle systemen waarin we verstrikt zitten, hebben we ooit zelf bedacht, dus die kunnen we ook ombuigen! Dat vraagt wel inzicht, moed en doorzettingsvermogen, want als we de basis van onze huidige systemen ongemoeid laten, dan verandert er nooit werkelijk iets. Wie zegt ‘de wereld is nu eenmaal zo’ onderschat zijn eigen invloed, want wij dragen allemaal een steentje bij. Een betere wereld begint echt bij jezelf, gewoon thuis en op het werk. Als we maar dagelijkse moed tonen bij alle kleine en grote uitdagingen op ons pad.”
Lees meer over Sietske’s inzet en idealen op www.trunkandbranches.nl en www.local-matters.nl.
Fotografie: André Minkema