Hij is een markant figuur, maar: wie kent hem écht? In de promotieclip* van Anouk haar nieuwste album Wen D’r Maar Aan ontroert kunstenaar Bonny Dijkstra (48) door zijn masker af te zetten. Hij heeft altijd een ander leven geleefd dan hij wilde. Mist een vrouw aan zijn zijde. Maar de eenzaamheid brengt ook iets: kunstwerken waar de emoties vanaf spatten en waarmee hij het hart van de wereld wil veroveren.
Zijn atelier – gevestigd in een oude ambachtsschool – kijkt uit over Leeuwarden, dat zichzelf vorig jaar op de kaart zette als Culturele Hoofdstad van Europa. “En toch denken ze in Amsterdam nog steeds dat we hier achterlopen”, is de ervaring van Bonny. Hij begrijpt weinig van die kortzichtigheid en voelt zich uitgedaagd om te laten zien wat hij als kunstenaar in huis heeft. “Mijn volgende expositie is in Amsterdam, met monumentale werken waar je niet omheen kunt. En dat is pas het begin, want ik ga de wereld veroveren. Zodat ik later in de geschiedenis opduik als de grote Friese kunstenaar Bonny Dijkstra.”
Hij wil in de voetsporen treden van zijn inspiratiebronnen Picasso, De Kooning en Basquiat. “Deze kunstenaars zijn dood, maar zij hebben het eeuwige leven door hun beroemde kunst. Ik wil ook iets achterlaten dat zo’n impact heeft. Omdat ik zoveel mensen om me heen heb verloren, denk ik verder dan de dood. Kinderen heb ik helaas niet, maar met mijn kunst kan ik ook iets van mezelf doorgeven. Alles wat er in mij leeft, komt eruit op die doeken; van de passie, blijheid en liefde tot de pijn en het verdriet. Het leven heeft kleur, maar ook kronkels en scherpe randjes. Dat zie je terug in mijn kunstwerken.”
‘In foetushouding onder een dekentje’
In vensterbank van zijn atelier staat een zwart-witfoto van zijn vader, met een opgebrand wierookstokje ernaast. “Hij werd maar 54 jaar”, vertelt Bonny, die dezelfde gelaatstrekken heeft. Het verlies van zijn vader en de dood van een hele stoet vrienden raakten hem hard. “Er was een periode dat ik alleen maar in foetushouding wilde wegkruipen onder een dekentje. Dood is dood, wat heeft het dan nog voor zin? Ik was depressief, ook omdat het op andere vlakken niet lekker liep. Mijn werk viel me zwaar, mijn relaties liepen stuk; het leven pakte anders uit dan ik hoopte. De omslag kwam toen ik acht jaar geleden naar Ibiza vertrok en ‘zomaar’ begon met expressief schilderen. Voor het eerst voelde ik rust in mezelf.”
“Het gekke is dat ik diep in mijn hart altijd onzeker was, over alles. Maar over mijn kunst ben ik vanaf het begin heel zeker. Het voelde als thuiskomen. Ik ben autodidact en werk puur op intuïtie. Wel laat ik me graag inspireren door het werk van anderen. Overal waar ik kom, bezoek ik musea en op Instagram is vanaf de bank ook een wereld aan kunst te bekijken. Het meeste scrol ik zo voorbij, ik sta alleen stil bij wat me raakt. In de kern is kunst diepe emotie. Veel kunstenaars worstelen met hun bestaan en maken dat tastbaar. Daarom bezoeken miljoenen mensen musea, denk ik. Ze vinden er herkenning, troost en inspiratie.”
‘Ga maar eens acht jaar lang strepen zetten’
Voor Bonny is kijken alleen niet meer genoeg. Hij vindt troost door zelf iets te creëren. “Als ik schilder, dan verdwijn ik als het ware van deze wereld. Ik ga er helemaal in op. Wat ik doe, gaat veel verder dan therapeutisch bezig zijn. Het is hard werken. Elke keer maak ik een duik in het diepe om iets nieuws te laten ontstaan. Sommige mensen noemen abstracte kunst makkelijk. Iets wat iedereen kan. Nou, ga maar eens acht jaar lang elke dag strepen zetten! Veel mensen roepen van alles zonder zelf iets te doen. Ze hebben geen idee. Voor mij is kunst een way of life geworden, maar niet alleen voor mezelf. Mijn werk is ook bedoeld om anderen te raken, daarom moet ik de wereld in.”
Van verdwijnen tijdens het schilderen naar verschijnen in de openbaarheid met zijn kunst: Bonny heeft een missie. “Weet je, ik was vroeger geen ster in leren, maar ik was wel heel goed met mijn handen. Als lasser verdiende ik goud geld, alleen mijn hart zat er niet in. Dat ik mijn werk opgaf om de kunstenaar te zijn die ik ben, was spannend. Want kunst maken is één ding, maar kunst verkopen iets heel anders. Ik kan er van leven, al kan het altijd beter. Geld brengt mogelijkheden en een bepaalde vrijheid. Als ik zie voor hoeveel miljoenen sommige kunstwerken geveild worden, dan denk ik: hoezo valt er met kunst geen droog brood te verdienen? Het is verdorie big business, als je geluk hebt!”
‘Kunst is een vorm van liefde’
Ondanks zijn hang naar een grote doorbraak beseft Bonny dat hij simpelweg door het maken van kunst al gelukkiger is dan ooit. “Als ik nu doodga, dan zou het goed zijn, omdat dit leven bij me hoort. Ik zat eerst op het verkeerde spoor en werd waarschijnlijk ook daarom depressief. Door al die sterfgevallen ga je toch nadenken over wat echt belangrijk is en wat je zelf wilt achterlaten. Ik had gehoopt op een gezin. Wie weet is dat nog voor me weggelegd, maar kunst is wat ik de wereld heb te brengen. Dat is ook een vorm van liefde. Al zou een vrouw aan mijn zijde wel heel fijn zijn.”
Voor Bonny is het met vrouwen net als met kunst: er is veel moois om naar te kijken, maar wie weet hem echt te raken? “Dat is de ware liefde waar ik naar zoek. Onvoorwaardelijk houden van, zoals ik dat ook voel voor mijn dieren.” Zijn trouwe chihuahua Pablo werd in 2018 overreden na acht jaar samenzijn – opnieuw een verlies – maar met de kleine Samo heeft de kunstenaar weer een hartverwarmende bondgenoot in huis gehaald. “Een leven zonder vrouw gaat nog, maar zonder hond? Met zo’n beestje is het ondenkbaar om de moed op te geven. Je bent er voor elkaar, zonder masker. Want dieren kijken recht in je ziel.”
* Klik hier voor het promotiefilmpje van Anouk’s album waarin Bonny zijn masker durft af te zetten. En lees op www.bonnyart.nl meer over zijn werk.
Fotografie: Nico Pakvis