Het moment dat ze als verhalenverteller tevoorschijn komt met een nieuwe voorstelling vraagt elke keer moed. “Als ik dan door de ogen van anderen naar mezelf ga kijken, verlies ik mijn kracht”, zegt Pauline Seebregts (49). “Daarom zoek ik steeds verbinding met mijn diepste drijfveer, zodat ik de verhalen die ik heb te vertellen cadeau kan geven aan wie luistert.”
De ene keer is het een zin of een woord, de andere keer een beeld of gevoel, maar elke keer als Pauline voor publiek vertelt, is er íets dat maakt dat zij het verhaal kan dragen. “Vlak voor een voorstelling – als soms de angst voor de mening van anderen opspeelt – zoek ik naar de kern in het verhaal die mij blij maakt en die ik naar buiten wil brengen. Als een soort anker in mezelf, waardoor ik weer weet waar het om te doen is. Dan kan ik me voluit geven en gaan staan voor het verhaal dat ik te brengen heb.”
Lang was ze bang om voor publiek te staan. Letterlijk, maar ook figuurlijk. “Gaan staan voor wat ik in me heb – dat ik mensen kan raken met mijn verhalen – dat vond ik heel spannend. Geloven dat we iets níet kunnen is vaak makkelijker dan geloven in wat we wél kunnen. Het vroeg moed om mijn kwaliteiten en mogelijkheden onder ogen te zien en daar verantwoordelijkheid voor te nemen. Het helpt om te beseffen dat we als mens geliefd zijn in al onze pogingen. Ook ik ben soms geneigd te luisteren naar die oordelende stemmetjes in mezelf, maar dan verlies je het. Dan verlies je je kracht om te openen.”
‘Moed is een schuilplaats voor angst’
Toch hoeven we er volgens Pauline niet vanaf, van de angst in onszelf. “Wat moed de wereld kan brengen, is een schuilplaats voor de angst. Eigenlijk is angst een soort vriend die helpt om alert te zijn. Die ons kan voortstuwen om in beweging te komen, stappen te maken in ons leven. En dat gaat gepaard met groeipijnen. Al zag ik dat nog niet zo toen ik als dertiger een burn-out had en diep in de put zat. Totaal niet weten hoe je verder moet, is echt niet fijn. Pas later besefte ik hoe juist dat pijnlijke schakelpunt me heeft geholpen om stappen te zetten op het verhalenpad en om te gaan staan voor wie ik ten diepste ben.”
Ze herinnert zich nog goed het grote moment van moed dat ze ontslag nam als teamleider in de hulpverlening. “De dag ervoor reed ik na een inspirerende trainingsweek vol verhalen terug naar mijn dagelijkse leven. De regen stroomde zo hard, dat ik langs de kant ging staan. Kijkend in de achteruitkijkspiegel vroeg ik mezelf: ben je gelukkig? En voor ik kon antwoorden, schudde mijn hart al van nee. Toen kwam de vraag: leef je eigenlijk zelf de verhalen die je vertelt? Weer schudde mijn hart van nee. Stel dat je het werk loslaat, vroeg ik daarna. Durf je dan níet te weten en de stap naar het onbekende te maken? En toen sprong mijn hart op van JA.”
‘Niet weten en tóch op weg gaan’
“Mijn werk opgeven was eerder geen optie”, vertelt Pauline. “Mijn baan was pittig, maar ik vond dat ik daarin iets had te leren. Ik worstelde met de angst om het niet goed genoeg te doen en wilde niet stoppen omdat ik het moeilijk vond. Totdat ik besefte dat ik net zo bang was voor het onbekende waar ik naar verlangde. Door dáár ja tegen te zeggen, kon ik mezelf verbinden met een nieuwe ervaring. En dat gaf me de moed om ontslag te nemen en die onbekende weg in te slaan, zonder enige zekerheid. Dat ik vanuit dat niet weten besloot om tóch op weg te gaan, was omdat mijn hart ja zei. Dat is voor mij een hele betekenisvolle stap geweest.”
Verhalen hebben haar onderweg altijd geïnspireerd, gevoed, bemoedigd en geholpen en daarom deelt Pauline ze zo graag, als verteller, performer en coach. “Het zijn vensters op een andere wereld waarin de hoofdpersonen ons meenemen op hun tocht en laten zien hoe zij omgaan met tegenslag en uitdagingen. Moed is een terugkerend thema omdat er zoveel angst is in de wereld. Zo ontdekken we via verhalen de hulpbronnen die ook in onszelf aanwezig zijn en die ons aanmoedigen te doen wat we te doen hebben. Het is belangrijk om je eigen verhaal te leven. Om jouw stem te laten horen en zo kleur te geven aan het geheel. We hebben elkaar en onze verhalen nodig om onze potentie te ontdekken, ermee aan het werk te gaan en ons licht te laten schijnen. Zeker in deze tijd.”
‘Vrede maken met jezelf’
Als vertelambassadeur maakte Pauline in 2017 met tien vertellers de voorstelling Helden van Nu, over moed, angst en vertrouwen. Ze brachten veel teweeg met de verhalen die waren verzameld onder gewone mensen, in het leven van alledag. “Daar zitten verhalen tussen die schuren, die luisteraars kunnen helpen om anders te kijken. Om niet meteen te oordelen en het gesprek aan te gaan. Als we vanuit ruimte en begrip naar elkaar willen kijken, in plaats vanuit angst, begint het bij vrede maken met jezelf. Dat is de stille, dagelijkse moed waarin je bijvoorbeeld besluit om een oordeel over iemand te herzien. Of om een persoon die je niet zo goed kunt hebben eens anders te benaderen. En om ook te durven kijken naar je eigen gekwetstheid en pijnpunten.”
“Weet je wat mij helpt en wat een mooi voorbeeld is van praktische dagelijkse moed? Een kast opruimen. Laatst deed ik dat en het blijkt een prachtige metafoor. Het moment dat ik alles eruit had gehaald en letterlijk met de puinhopen om me heen zat, ben ik van pure moedeloosheid op bed gaan liggen. Ik dacht: hier kom ik nooit doorheen. Maar als je dan alles door je handen laat gaan, keuzes maakt en opnieuw ordent en schikt… kijk eens wat een ruimte en licht er dan ontstaat! Net als in het leven zelf. Als je alles wat je met je meedraagt achter gesloten deuren houdt, blijft er steeds minder ruimte over. Er komt een moment waarop je het onder ogen moet zien en aanpakken. Zodat we elkaar als mensen met open vizier tegemoet blijven treden.”
Lees meer over Pauline op www.paulineseebregts.nl.